Chẩn đoán và điều trị hội chứng ống cổ tay

Chẩn đoán và điều trị hội chứng ống cổ tay
Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome) là một hội chứng thường hay gặp trong lâm sàng. Trong hội chứng này, dây thần kinh giữa bị chèn ép trong ống cổ tay. Theo thống kê ở Mỹ năm 2005 có tới 16440 người lao động phải nghỉ việc do bị hội chứng ống cổ tay. Việc được phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng.

1. Cơ chế sinh bệnh

Về giải phẫu học, thần kinh giữa đi chung với những gân cơ gấp của các ngón tay trong ống cổ tay. Ống cổ tay được tạo bởi mạc giữ gân gấp và các vách chung quanh là bờ của các xương cổ tay. Chính vì nằm trong một cấu trúc không co giãn được nên khi có sự tăng thể tích của các gân gấp bị viêm (hay các tư thế gấp duỗi cổ tay quá mức và thường xuyên) thì sẽ tạo một lực chèn ép lên các mạch máu nuôi nhỏ đi sát bên dây thần kinh, gây ra tình trạng thiểu dưỡng. Tăng áp lực trong ống cổ tay dẫn đến rối loạn dẫn truyền sợi trục và thiêu máu màng ngoài của dây thần kinh. Lâu dần gây các triệu chứng lâm sàng tổn thương dây giữa.

2. Nguyên nhân gây hội chứng ống cổ tay

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, trong đó thường gặp như công việc vận động cổ tay nhiều, chấn động rung do dụng cụ cầm tay, thoát vị bao hoạt dịch khớp cổ tay, viêm - xơ hóa các dây chằng vùng cổ tay,…. Hội chứng này còn hay gặp trong các chứng viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường, nhiễm độc rượu mạn tính..

3. Chẩn đoán hội chứng ống cổ tay

Chẩn đoán hội chứng ống cổ tay chủ yếu dựa vào lâm sàng, với 2 triệu chứng cơ năng và thực thể. Nhưng để chẩn đoán chính xác, và biết được bệnh đang ở giai đoạn nào, khả năng phục hồi sau thời gian điều trị, và tiên lượng trước được tổn thương có thể xảy ra ở chi khác khi chưa có biểu hiện lâm sàng thì phương pháp điện thần kinh và siêu âm đầu dò phẳng tần số cao cho kết quả khá tốt.

Chẩn đoán:

- Tê bì hoặc dị cảm đau ở bàn tay và các ngón thuộc chi phối của dây giữa (ngón I, II, III, và 1/2 của ngón IV) và gan bàn tay tương ứng với các ngón đó. Đau tăng về đêm hoặc khi gấp duỗi cổ tay nhiều lần.

- Teo cơ ô mô cái.
- Dấu hiệu Tinel dương tính: Gõ trên ống cổ tay ở tư thế duỗi cổ tay tối đa gây cảm giác đau hay tê giật lên các ngón tay
- Dấu hiệu Phalen dương tính: Khi gấp cổ tay tối đa (đến 90º) trong thời gian ít nhất là 1 phút gây cảm giác tê tới các đầu ngón tay.

Tiêu chuẩn cận lâm sàng:

- Thời gian tiềm dây giữa cảm giác > 3,2 ms và vận động > 4,2 ms.
- Tốc độ đo dẫn truyền cảm giác, vận động dây giữa < 50m/s ở cổ tay.
- Siêu âm đầu dò phẳng tần số 12 HZ: CSA – I (Thiết diện cắt ngang đầu vào) lớn hơn 9,5mm2 và CSA – O (Thiết diện cắt ngang đầu ra) lớn hơn 9,2mm2.

4. Điều trị hội chứng ống cổ tay

Bệnh nhân cần tránh các cử động lặp lại nhiều lần của cổ tay. Dùng nẹp cổ tay cho những bệnh nhân có nghề nghiệp phải cử động cổ tay nhiều.

Giảm áp lực trong ống cổ tay bằng cách cắt dây chằng ngang cổ tay. Ðiều chỉnh các khối can xương hay xương trật để ống cổ tay không bị hẹp và không gây đè ép vào dây thần kinh giữa.

Điều trị bảo tồn bằng các thuốc kháng viêm NSAIDs hay tiêm corticoide tại chỗ làm giảm hiện tượng viêm của các gân gấp trong ống cổ tay và các loại thuốc tăng dẫn truyền thần kinh như vitamin B, Nivalin, Nucleo CMP.

Điều trị phẫu thuật:

Thường được dùng khi các biện pháp điều trị nội khoa không đáp ứng, bệnh vẫn còn đau và sinh hoạt còn khó khăn. Mục đích phẫu thuật là để giải phóng thần kinh giữa. Có hai cách phẫu thuật:

Mổ nội soi: Phẫu thuật viên dùng dụng cụ nội soi có gắn camera để “nhìn” vào ống cổ tay và cắt dây chằng ngang cổ tay, giải phóng dây thần kinh giữa đang bị chèn ép. Ưu điểm là đường rạch da rất nhỏ, bệnh nhân sẽ ít đau sau mổ và hậu phẫu ngắn ngày hơn.

Mổ hở: Phẫu thuật viên sẽ rạch da ở gan bàn tay, cắt dây chằng ngang cổ tay để giải phóng dây thần kinh giữa.

Những cách làm giảm triệu chứng tạm thời:

(1) Nghỉ những khoảng thời gian ngắn trong lúc làm việc để thư giãn cổ tay,

(2) Xoay cổ tay và giãn lòng bàn tay, ngón tay,

(3) Uống một số thuốc giảm đau như: aspirin, ibuprofen hay naproxen,

(4) Mang nẹp cổ tay,

(5) Tránh gối đầu lên tay khi ngủ.

Một số biện pháp phòng bệnh:

(1) Giảm lực vận động cổ tay nếu không cần thiết và thư giãn cổ tay,

(2) Để ý đến tư thế làm việc, ví dụ làm việc với máy tính thì nên để bàn phím ngang tầm khuỷu tay hoặc thấp hơn một chút. Nhớ chú ý đến vị trí của vai và cánh tay, chúng cũng ảnh hưởng đến cổ tay trong lúc làm việc,

(3) Giữ ấm bàn tay.

Kết luận
Hội chứng ống cổ tay rất hay gặp trong thực tế lâm sàng, bệnh chẩn đoán đơn giản, nhanh gọn bằng các xét nghiệm phù hợp. Ðiều trị sớm giúp phục hồi nhanh chóng, nếu để muộn có thể teo cơ và hạn chế vận động bàn tay.

Thời gian hồi phục sau điều trị hội chứng ống cổ tay

Theo một báo cáo tại Anh, các chuyên gia khuyến nghị cho thấy thời gian người bệnh sau mổ hội chứng ống cổ tay có thể quay trở lại làm việc ở các ngành nghề khác nhau như sau:
- Giám sát, quản lý: 1-2 tuần
- Công việc nhẹ (văn phòng/ thư ký): 2-4 tuần
- Công việc trung bình (người dọn dẹp/người chăm sóc/ y tá): 4 - 6 tuần
- Công việc nặng: 6-10 tuần
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần cân nhắc trên từng trường hợp cụ thể. Các nghiên cứu cũng cho thấy hầu hết bệnh nhân có thể sẽ quay lại làm việc sớm hơn: 93% bệnh nhân trở lại làm việc trong vòng hai tuần và 99% trong vòng một tháng sau mổ.

Chăm sóc sau mổ hội chứng ống cổ tay

Hiện tại, Phòng khám đa khoa Hy Vọng đã triển khai phẫu thuật hội chứng ống cổ tay với đường mổ nhỏ. Đặc biệt, với sự chỉ dẫn, thực hiện phẫu thuật từ đội ngũ y bác sĩ giàu chuyên môn, kinh nghiệm, có nhiều năm công tác phẫu thuật chỉnh hình sẽ giúp người bệnh có thể phục hồi sớm và hạn chế tối đa biến chứng trong và sau quá trình phẫu thuật.

Để đăng ký khám và điều trị tại , Phòng khám đa khoa Hy Vọng, Quý Khách có thể liên hệ hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY

Chăm sóc sau mổ hội chứng ống cổ tay

Tập các bài tập vật lý trị liệu để nhanh phục hồi

Để phục hồi chức năng cổ tay, người bệnh nên tập vật lý trị liệu. Đây là biện pháp điều trị có vai trò quan trọng sau mổ. Phương pháp này giúp cải thiện chức năng và sức mạnh của cơ vùng cổ tay.

Sau mổ hội chứng ống cổ tay, người bệnh cần chú ý tới những tư thế làm việc và học tập phù hợp, tạo thời gian nghỉ ngơi cho đôi tay để tránh sưng cổ tay chèn ép vào ống cổ tay.

Tập vật lý trị liệu để tay nhanh chóng phục hồi

Bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể

Người mới được mổ hội chứng ống cổ tay cần chú ý vấn đề dinh dưỡng, trong đó nhớ bổ sung các thức ăn giàu protein, vitamin và có nhiệt năng cao.
- Trái cây và rau quả tươi chứa cả chất dinh dưỡng và chất xơ, rất cần thiết để giúp lành vết mổ. Vitamin C là một chất chống oxy hóa, giúp nhanh lành vết mổ và nâng cao sức đề kháng, làm giảm nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ.
- Bệnh nhân sau khi mổ hội chứng ống cổ tay nên ăn thức ăn mềm, loãng và chia thành nhiều bữa trong ngày.
- Ngoài ra, người mổ hội chứng ống cổ tay cũng nên bổ sung vào bữa ăn các thực phẩm có chứa vitamin B tốt cho hệ thần kinh và hỗ trợ phục hồi chức năng dây thần kinh ở cổ tay.
- Hạn chế rượu, cà phê, thuốc lá và các chất kích thích khác.
Nên cung cấp đầy đủ các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất sau mổ

Mổ hội chứng ống cổ tay sẽ giúp bạn giải ép lên dây thần kinh giữa, bởi vậy các triệu chứng đau, tê bì sẽ giảm đi nhanh chóng và đang được rất nhiều bệnh nhân áp dụng phương pháp này vào chữa trị bệnh. Bởi vậy, vấn đề chăm sóc sau mổ hội chứng ống cổ tay là vô cùng quan trọng vì nó đóng góp một phần không nhỏ vào việc điều trị bệnh. Mỗi bệnh nhân hãy nên bổ sung dinh dưỡng bằng chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện đúng cách để bệnh nhanh chóng được đẩy lùi, trả lại cho bản thân đôi tay khỏe mạnh.

Thương hiệu

Công Ty Điện Mạnh Phương

Bác sĩ toàn cầu

sức khỏe Việt Nam