I/ Nội soi dạ dày là gì?
Đây là một phương pháp thăm khám trực tiếp phần trên của ống tiêu hóa (bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng) nhờ vào một ống soi mềm nhỏ đường kính khoảng 1cm đưa vào qua miệng. Nhờ quan sát hình ảnh trêm máy soi, bác sĩ có thể biết được các bất thường đang xảy ra bên trong ống tiêu hóa.. Từ đó, có được chẩn đoán và phương pháp điều trị thích hợp.
II/ Tại sao phải nội soi dạ dày?
Ống tiêu hóa là một cơ quan rất khó chẩn đoán bệnh lý. Các phương pháp hiện đại như siêu âm, chụp cắt lớp điện toán (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) dù rất đắt tiền nhưng đôi khi vẫn chưa có thể chẩn đoán chính xác bệnh lý ống tiêu hóa. X Quang dạ dày bằng cách bơm baryt có thể dùng trong một số trường hợp nhưng vẫn không chính xác bằng nội soi. Qua máy nội soi, bác sĩ có thể phát hiện các tổn thương rất nhỏ chỉ vài milimet, có thể sinh thiết để tìm ung thư, có thể xét nghiệm để tìm vi trùng Helicobacter pylori gây bệnh. Ngoài ra nội soi dạ dày còn có thể dùng để theo dõi quá trình điều trị các tổn thương loét, điều trị nhiễm khuẩn. Đối với các trường hợp đang xuất huyết, nội soi có thể được tiến hành khẩn cấp để phát hiện và điều trị chổ chảy máu, tránh khỏi phải mổ
III/ Những ai phải nội soi dạ dày?
Chỉ định soi dạ dày rất rộng rãi. Khi bệnh nhân có triệu chứng nghi ngờ có bệnh lý ở đường tiêu hóa trên đều nên soi dạ dày. Các triệu chứng thường gặp nhất là:
- Đau thượng vị.
- Ói hoặc ói ra máu
- Cảm giác khó tiêu, ợ hơi.
- Tiêu phân đen
Ngay cả khi chẩn đoán đã rõ ràng (viêm, loét hay u v.v…). bệnh nhân cũng có thể được chỉ định nội soi dạ dày để lấy mẫu xét nghiệm tìm vi trùng hay tìm ung thư.
Sau một thời gian điều trị, bệnh nhân cần được soi lại để đánh giá kết quả.
IV/ Nội soi dạ dày có nguy hiểm không?
Nói chung, đây là một thủ thuật an toàn và rất ít khi có tai biến. Các trường hợp thủng hay rối loạn tim mạch là rất hiếm gặp. Do tính chất an toàn của thủ thuật, nội soi dạ dày có thể thực hiện cả cho bệnh nhân ngoại trú mà không cần phải nhập viện. Riêng đối với bệnh nhân lớn tuổi, có bệnh tim mạch cần được thăm khám đánh giá tình trạng tim mạch trước khi soi dạ dày
V/ Nội soi dạ dày cần chuẩn bị như thế nào?
Việc chuẩn bị bệnh nhân là rất đơn giản.
- Cần nhịn ăn uống trước khi soi ít nhất 6giờ. Việc nhịn ăn nhằm ngăn ngừa khả năng ói, bảo vệ đường thở và giúp bác sĩ soi thấy rõ tổn thương.
- Nếu bệnh nhân đang phải uống thuốc, cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang uống.
VI/ Nội soi dạ dày thực hiện ra sao
Nội soi được tiến hành ở phòng soi với ít nhất một bác sĩ và một điều dưỡng. Trước khi soi, bệnh nhân sẽ được xịt thuốc tê vào sâu trong miệng. Thuốc tê được dùng để làm bớt khó chịu khi đưa ống soi vào.
Bệnh nhân soi ở tư thế nằm nghiêng bên trái. Máy soi được đưa qua mũi hoặc họng và vào thực quản. Lúc đầu, bệnh nhân có cảm giác khó chịu, nghẹn thở và muốn ho hay sặc. Cảm giác này chỉ là thoáng qua và bệnh nhân sẽ trở lại bình thường nhanh chóng. Bệnh nhân nên có gắng hít vào sâu và thở chậm ra để giảm bớt cảm giác buồn ói. Toàn bộ quá trình thường kéo dài khoảng 10 phút, nếu được sự hợp tác tốt của bệnh nhân. Trong vài trường hợp, bác sĩ cần phải làm sinh thiết để lấy một mẫu mô nhỏ (# 1mm) để xét nghiệm tìm vi khuẩn H.Pylori và tầm soát ung thư. Việc sinh thiết không làm đau đớn và không gây cảm giác khó chịu nào.
VII/Cần chú ý sau khi soi dạ dày?
Bệnh nhân có thể nghỉ ngơi một thời gian ngắn trước khi ra về. Nên ăn nhẹ và tránh ăn uống nóng sau khi soi
Bệnh nhân có thể ghi nhận một số vấn đề thường gặp sau khi soi dạ dày:
- Cảm giác đau họng ít.
- Bụng có cảm giác chướng hơi nhẹ
Bác sĩ soi sẽ giải thích về các tổn thương ghi nhận và điều dưỡng sẽ hẹn ngày lấy kết quả sinh thiết nếu có. Cần lấy kết quả sinh thiết sớm vì rất quan trọng để có chẩn đoán chính xác.
VIII/ Một số hình ảnh sang thương dạ dày được phát hiện qua nội soi:
1. Viêm dạ dày